کنترل کیفیت و نظارت جوش در اسکلت فلزی یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرآیند ساخت و اجرای سازه‌های فلزی است، زیرا کیفیت جوش مستقیماً بر استحکام و ایمنی سازه تأثیر می‌گذارد. این فرآیند شامل نظارت بر اجرای دقیق عملیات جوشکاری، رعایت استانداردها و انجام آزمایش‌های فنی است.

1. استانداردهای مرتبط با جوشکاری

برای کنترل کیفیت جوش، رعایت استانداردهای معتبر بسیار حیاتی است. برخی از این استانداردها عبارتند از:

• AWS D1.1 (استاندارد جوشکاری سازه‌های فلزی)
• ISO 3834 (سیستم‌های مدیریت کیفیت در جوشکاری)
• EN 1090 (برای تولید سازه‌های فلزی در اروپا)
• ASME Section IX (برای فرآیندهای جوش و صلاحیت جوشکاران)

بیشتر بدانید: ساخت جرثقیل سقفی

2. عوامل مؤثر در کنترل کیفیت جوش

الف. مواد اولیه و تجهیزات

• کیفیت فولاد و الکترودها: باید از مواد اولیه استاندارد و دارای گواهینامه کیفیت استفاده شود.
• ماشین‌آلات جوشکاری: اطمینان از عملکرد صحیح تجهیزات جوشکاری (مانند دستگاه‌های جوش MIG/MAG یا TIG).
• پیش‌گرم و دمای مناسب: کنترل دمای قطعه قبل از شروع جوشکاری برای جلوگیری از ترک‌خوردگی یا تنش‌های حرارتی.

بیشتر بدانید: شرکت اسکلت فلزی

ب. صلاحیت جوشکاران

• جوشکاران باید دارای گواهینامه معتبر (مانند AWS یا CSWIP) باشند.
• توانایی جوشکاران باید پیش از شروع پروژه در آزمون‌های صلاحیت بررسی شود.

بیشتر بدانید: کارخانه ساخت اسکلت فلزی در اصفهان

ج. روش‌های اجرایی جوشکاری (WPS/PQR)

• WPS (Welding Procedure Specification): یک سند فنی است که مراحل و شرایط جوشکاری را تعیین می‌کند.
• PQR (Procedure Qualification Record): تأییدیه‌ای که نشان می‌دهد روش جوشکاری در آزمایش‌ها عملکرد موفقی داشته است.

بیشتر بدانید: جرثقیل دروازه ای

3. نظارت بر فرآیند جوشکاری

• بازرسی پیش از جوشکاری:
  • بررسی تمیزی و آماده‌سازی سطوح.
  • اطمینان از تراز و هم‌محوری قطعات.
  • کنترل مواد مصرفی مانند الکترودها و گازهای محافظ.
• بازرسی حین جوشکاری:
  • نظارت بر جریان برق، سرعت جوش و دمای بین پاس‌ها.
  • اطمینان از اجرای دقیق روش‌های جوشکاری مشخص‌شده در WPS.
• بازرسی پس از جوشکاری:
  • تمیزکاری و رفع عیوب جوش (مانند ترک‌ها، حفره‌ها و سرباره‌های اضافی).
  • انجام آزمایش‌های کنترل کیفیت.

بیشتر بدانید: جرثقیل سقفی

4. آزمایش‌های کنترل کیفیت جوش

الف. آزمایش‌های غیرمخرب (NDT)

• VT (Visual Testing): بررسی ظاهری جوش برای شناسایی ترک، حفره و ناپیوستگی.
• UT (Ultrasonic Testing): تشخیص ترک‌ها یا ناپیوستگی‌های داخلی با استفاده از امواج صوتی.
• RT (Radiographic Testing): استفاده از اشعه ایکس یا گاما برای شناسایی عیوب داخلی.
• MT (Magnetic Particle Testing): تشخیص ترک‌ها در نزدیکی سطح با استفاده از میدان مغناطیسی.
• PT (Dye Penetrant Testing): تشخیص ترک‌ها و عیوب سطحی با استفاده از مایعات نفوذپذیر.

بیشتر بدانید: جرثقیل سقفی سوله

ب. آزمایش‌های مخرب (DT)

• Tensile Test: بررسی استحکام کششی جوش.
• Bend Test: آزمایش انعطاف‌پذیری و چسبندگی جوش.
• Impact Test: بررسی مقاومت جوش در برابر ضربه و شکست.

بیشتر بدانید: کارخانه اسکلت فلزی در اصفهان

5. مدارک و گزارش‌ها

تمامی مراحل کنترل کیفیت باید مستندسازی شود، شامل:

• گزارش‌های WPS و PQR.
• گزارش آزمایش‌های جوش (NDT و DT).
• گزارش‌های نظارتی برای بررسی وضعیت پروژه.

بیشتر بدانید: اجرای سازه فلزی

6. مشکلات رایج در جوش و راه‌حل‌ها

الف. عیوب رایج:

• ترک‌های جوش (Cracks)
• تخلخل یا حفره‌ها (Porosity)
• نفوذ ناقص (Incomplete Fusion)
• ناپیوستگی (Undercut)

ب. راه‌حل‌ها:

• استفاده از مواد استاندارد و روش‌های جوشکاری مناسب.
• نظارت دقیق بر پارامترهای جوشکاری.
• آموزش مداوم نیروی کار و استفاده از تجهیزات پیشرفته.

بیشتر بدانید: اجرای سازه فلزی

7. اهمیت نظارت بر کیفیت جوش

• تضمین ایمنی سازه‌های فلزی.
• افزایش دوام و طول عمر پروژه.
• جلوگیری از هزینه‌های اضافی ناشی از خرابی یا تعمیرات.